20 januari 2009

Skaserstoid.


Hier een stukje puur onvervalst Wesrfries, geschreven door Gerda Wester-Koomen, niet ver van deze molen is het verhaal "uit haar pen gevloeid", het is alsof ik zelf weer thuis op de schuurzolder stond.


As ’t al puur wat nachte vroren had en d’r al pitteg ois lag, werd bai oôs de skaaspan van de boetzolder haald. ’t Was ’n groize pan van emaille met van die witte stukkies er in, grois gewolkt hiette dat heêl netjes. D’r was gien dessel meer bai. De pan zat vol skase. As eerst most je je oigen maat zien te begaan, met ’n beetje geluk lukte dat en aars nam je skase die ’n maat grôter of kloiner ware. In die houten onderkantjes sting niet allien de maat, maar was ok de l of r in ’t hout perst. Op die menier kon je makkelijk ’n stel bai mekaar vinde, want ik hew nooit zô op ’t oug verskil tussen de rechter- en linkerskaas ondekt. Wanneer je ’n steltje bai mekaar hadde was de volgende stap; hieltjes inspectere. Zatte ze d’r nag in, was ’t leertje nag sterk genog of was ie al skeurd of ofbroken. Ok vóór zatte van die leertjes, maar as die weg ware of stik den kon je ’t skaaslint ‘r evengoed wel deurtrekke en skaasende heengaan. Maar zonder hieltje ging dat niet. ’t Skaaslint had mooie oranje kleure en was onwois sterk. ’t Was ’n soort breid lint dat weven was van linnen of zo.
In oôze skaaspan zat tussen alle Friesedeurloupers ien stel skase met riempies, die kon je nag meer antrekke bai ’t vastmaken dan ’t skaaslint. Maar dat ware ok houtennore, die ware voor as je al pitteg skase konne. En we hadde ien stel rondraaiers, die ware vroeger van m’n vader of moeder weest. Dat stel heb ik later nooit meer zien. Maar oigelijk reed gien mens deer meer op, want iederien wou hardraaie.
As den de skase voor mekaar ware, bond m’n vader ze onder. Hai was onwois sterk en kon ze zo goed vastbinde dat ze nooit meer los gaan zouwe. Oftig werd ‘r ’n zaddoek tussen douwt op de plaas weer de strik knoupt werd, den kreeg je minder last van die ansnoerderaai, want je leerze werde hêlegaar bai mekaar trokken. Dut alles beurde allegaar nag mooi in huis bai de warme kachel. As je den “pikt en dreven” ware, sjaal om, mus op en wante an, ging je op de rug van vader nei ’t ois. Deer stond al ’n stoel klaar weer je geloik houvast an hadde. Meer voordeêl hew ik in die stoel nooit zien, want as je den de stoel nam om vooruit te kommen, ware de pôte zô stroef dat je d’r meer last as voordeêl van hadde. En nei veul gemedder had je den zômaar wat streke zet, weernei ik den altoid weer opkeek van de plek weer m’n skase zatte. Vader had ze zô strak onderbonden, ’t kon niet verkeerd docht je. Maar bai moin zatte alletwei de skase weer an de zaikant van m’n biene. Maar den pas kwam ’t geëtter, nou most je ze zelf onderbinde. Dus op de rand van de skuit; zo’n oizeren weer je ’n koud gat van kreeg, weer opnuw binde. Wante uit, dus kouwe hande. Ik was vezelf lang niet zô sterk as m’n vader, dat bai moin was ’t meer onderbinden as skasen. Deerbai kreeg je nag onwois zere enkels. De briebels hingen onder je neus. ’t Leek wel ien bonk ellende.
Maar weer ik ‘t nou zô van op an heb, dat nei zoveul stoetelighoid, ik bloid terugdenk an die kouwe winters, dat ik leerde skasen op ’t ois.

Geen opmerkingen: